Οι πρότεροι είναι αυτόνομες ασθένειες όπως π.χ. ημικρανίες και πονοκέφαλοι τάσεως, ενώ οι τελευταίοι είναι προειδοποιητικά συμπτώματα κάποιας άλλης ασθένειας, όπως ρινίτιδας, ενός όγκου ή ενός αιματώματος του εγκεφάλου. Γενικά υπάρχουν πολλές αιτίες για τους δευτεροπαθείς πονοκεφάλους. Παρόλ’ αυτά η πλειοψηφία των πονοκεφάλων (περίπου το 95% ) ανήκουν στις πρωτοπαθείς ασθένειες πονοκεφάλου.
Ο γιατρός για να μπορέσει να κάνει τη σωστή διάγνωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την περιγραφή των συμπτωμάτων. Ο γιατρός θα ρωτήσει για το σημείο του πόνου (εάν είναι σε όλο το κεφάλι ή σε ένα μόνο μέρος του κεφαλιού κ.τ.λ.), για την έντασή του, για τον χαρακτήρα του (πιεστικός, βελονιστηκός, κτυπητός, κοκ.) και για τα συμπτώματα που συνοδεύουν τον πόνο (ναυτία, υπερευαισθησία στον θόρυβο και το φώς, ανάγκη ξεκούρασης, κοκκίνισμα των ματιών). Επίσης είναι σημαντική η γνώση της διάρκειας των κρίσεων, πιθανές αφορμές (άγχος, εμμηνόρροια, κ.α.), η συχνότητα των κρίσεων (ημερησίως, 2x τον μήνα, κοκ.), η πορεία της ασθένειας μέχρι τώρα (νεοεμφανιζόμενος πονοκέφαλος μακροχρόνια υπαρκτός πονοκέφαλος) και η ακολουθουμένη μέχρι σήμερα θεραπεία των κρίσεων.
Σε μερικούς ασθενείς παρουσιάζονται και διάφορα είδη πονοκεφάλων παράλληλα. Όταν υπάρχουν χρόνια συμπτώματα μπορεί να είναι χρήσιμο πριν από την επίσκεψη στον γιατρό, να καταγραφούν για μερικές εβδομάδες οι κρίσεις πονοκεφάλων σε ένα ημερολόγιο.
Το δεύτερο κρίσιμο σημείο για τη διάγνωση είναι η σωματική εξέταση. Στους πρωτοπαθείς πονοκεφάλους η σωματική εξέταση ή είναι φυσιολογική ή δεν μπορεί να εξηγήσει τους πονοκεφάλους. Εάν η περιγραφή του πονοκεφάλου είναι χαρακτηριστική για μία διάγνωση π.χ. η ημικρανία χαρακτηριστική και οι εξετάσεις φυσιολογικές, τότε δεν είναι απαραίτητες περεταίπερεταίρω εξετάσεις (όπως ηλεκτρο-εγκεφαλογράφημα, μαγνητική τομογραφία, αξονική τομογραφία).
Μόνον σε περίπτωση υποψίας μίας συμπτωματικής ασθένειας του πονοκέφαλου είναι απαραίτητες επί πλέον εξετάσεις. Ο γιατρός αποφασίζει σε αυτήν την περίπτωση ποια εξέταση είναι απαραίτητη. Όμως όχι όλοι οι συμπτωματικοί πονοκέφαλοι μπορούν να εξακριβωθούν με μια μαγνητική ή αξονική τομογραφία του εγκεφάλου. Μερικές φορές είναι επίσης απαραίτητες π.χ. εργαστηριακές εξετάσεις ή μία εξέταση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
Όλα για τους πονοκεφάλους
Οι πονοκέφαλοι ανήκουν στους πλέον συχνούς πόνους του πληθυσμού. Επιδημιολογικές έρευνες που διεξήχθηκαν δείχνουν ότι περίπου το 70% του πληθυσμού – οι γυναίκες συχνότερα από τους άνδρες – κατά τη διάρκεια ενός έτους υποφέρουν από πονοκεφάλους. Κανείς πρέπει να διακρίνει μεταξύ των πρωτοπαθών και των συμπτωματικών (δευτεροπαθών) ασθενειών του πονοκέφαλου.
Please find below a description of the various types of headaches:
-
-
Πολλοί σποραδικοί πονοκέφαλοι είναι ακίνδυνοι και μπορούν να αντιμετωπισθούν εύκολα με τα παυσίπονα φάρμακα που κυκλοφορούν. Όταν όμως οι πονοκέφαλοι εμφανίζονται τακτικά, και δεν ανταποκρίνονται καλά στα παυσίπονα ή όταν στην πορεία παρουσιάζουν μία ανοδική συχνότητα κρίσεων, τότε θα πρέπει κανείς να συμβουλευτεί έναν γιατρό. Όποιος παίρνει όλο και περισσότερα παυσίπονα για τους πονοκέφαλους (πάνω από 8 έως 10 φορές τον μήνα) είναι επίσης καλό να απευθυνθεί σε κάποιον γιατρό.
Ενδείξεις ενός συμπτωματικού πονοκέφαλου είναι καινούριοι, από την αρχή εμφανιζόμενοι, ημερήσιοι πονοκέφαλοι, η μεταβολή προϋπαρχόντων πονοκεφάλων, πυρετός, ή πονοκέφαλος συνοδευόμενος από νευρολογικά συμπτώματα (π.χ. φαινόμενα παράλυσης, συναισθηματικές διαταραχές, αλλαγή της προσωπικότητας). Μία έκτακτη περίπτωση, η οποία απαιτεί άμεση ιατρική διάγνωση, πρέπει να υποτεθεί , εάν εμφανίζονται ακαριαίοι ιδιαίτερα δυνατοί πονοκέφαλοι, οι ποίοι εντός δευτερολέπτων ή ολίγων λεπτών μεγιστοποιούνται, και συνοδεύονται από αυχενική ακαμψία, υψηλό πυρετό, επιληψίες ή άλλες διαταραχές της συνείδησης και οξέων νευρολογικών συμπτωμάτων.
Η ημικρανία ανήκει στις πλέον συχνές ασθένειες πονοκεφάλου στη Γερμανία. Συνολικά περίπου το 10 έως 15% του πληθυσμού υποφέρει από ημικρανίες.
Η ημικρανία μπορεί να παρουσιαστεί ήδη από την παιδική ηλικία. Οι κρίσεις στην παιδική ηλικία είναι συνήθως λιγότερο χαρακτηριστικές και μικρότερης διάρκειας απ’ ότι στους ενήλικες. Εδώ μπορούν να εμφανισθούν πόνοι στην κοιλιά, ναυτία, αλλά και ζαλάδα. Πριν από την εφηβεία οι ημικρανίες παρουσιάζονται περίπου με την ίδια συχνότητα στα αγόρια και στα κορίτσια. Μετά την εφηβεία οι γυναίκες πάσχουν μέχρι και τρείς φορές συχνότερα από ημικρανίες. Συνήθως η ημικρανία εκδηλώνεται μεταξύ του 20ου και του 30ου έτους της ηλικίας. Κατά τη διάρκεια της ζωής η ημικρανία σε πολλούς πάσχοντες εμφανίζει διακυμάνσεις με καλύτερες και χειρότερες περιόδους. Συχνά η ένταση των συμπτωμάτων φτάνει στο μέγιστό της μεταξύ του 40ου και 50ου έτος ηλικίας. Σε μεγαλύτερη ηλικία η ημικρανία γίνεται συνήθως ελαφρύτερη και επίσης παρουσιάζεται πιο σπάνια. Σε μερικούς ασθενείς μάλιστα η ημικρανία εξαφανίζεται τελείως. Παραβλέποντας κάποιες σπάνιες εξαιρέσεις, η ημικρανία εξελίσσεται συνήθως επεισοδιακά με επαναλαμβανόμενες κρίσεις, οι οποίες παρουσιάζονται αρκετές φορές το μήνα, αλλά τις περισσότερες φορές όχι αρκετές φορές τη βδομάδα.
Πολύ σπάνια εμφανίζεται όμως επίσης μία χρόνια μορφή στην οποία για τουλάχιστον 15 ημέρες το μήνα παρουσιάζονται πονοκέφαλοι που στην πλειοψηφία τους έχουν τα τυπικά χαρακτηριστικά ημικρανίας. Γι’ αυτήν την μορφή είναι κρίσιμο να γνωρίζει κανείς ότι δεν πρέπει να ασκηθεί υπερβολική χρήση οξέων φαρμάκων και ότι αυτή η ημικρανία δεν καλυτερεύει με την διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής.
-
Η ημικρανία αναγνωρίζεται από τις επαναλαμβανόμενες κρίσεις πονοκεφάλων. Ο πονοκέφαλος εκδηλώνεται συχνά, αλλά όχι απαραίτητα σε μία μόνο μεριά του κεφαλιού. Ο χαρακτήρας του πόνου είναι υπόκωφος και πιεστικός και ιδιαίτερα μετά από σωματική κούραση γίνεται σουβλερός (σαν να σε τρυπούν με σουβλί) κρουστικός (σαν να σε χτυπάνε με σφυρί) ή παλμικός . Η ένταση κατά κανόνα είναι τόσο δυνατή, ώστε να προκαλεί περιορισμούς στην καθημερινή ζωή του πάσχοντα. Στους ενήλικες οι κρίσεις της ημικρανίας μπορούν να διαρκέσουν από λίγες ώρες έως και 3 ημέρες. Οι κρίσεις ημικρανίας που έχουν μεγαλύτερη διάρκεια είναι σπάνιες. Συχνά συμπτώματα που συνοδεύουν μια κρίση ημικρανίας είναι: ναυτία, εμετός, υπερευαισθησία στο φώς, στον θόρυβο και στις μυρωδιές. Επίσης κατά τη διάρκεια μιας κρίσης ημικρανίας παρατηρείται μια αυξημένη επιθυμία ησυχίας. Οι ασθενείς αυτοί είναι χλωμοί και δείχνουν μια τάση οπισθοχώρησης. Σε πολλούς ασθενείς ο ύπνος ανακουφίζει τους πόνους.
-
Tο 15 – 20 % των ασθενών με ημικρανία πριν αρχίσουν οι πονοκέφαλοι πάσχουν συχνά από μία αύρα. Αυτή χαρακτηρίζεται από νευρολογικά συμπτώματα και ιδιαίτερα από διατάραξη της όρασης με σκοτοδίνη (σπινθηροβόλο σκότωμα), ημίπλευρη διατάραξη των αισθήσεων ή από δυσλαλία. Τα συμπτώματα αυτά αναπτύσσονται αργά μέσα σε λίγα λεπτά και υποχωρούν πάλι μέσα σε περίπου μία ώρα. /εν είναι όμως απαραίτητο να υπάρχει μια αύρα πριν από κάθε κρίση.
-
Η ημικρανία είναι μία ασθένεια του εγκεφάλου. Κέντρα επεξεργασίας πόνου του εγκεφάλου ενεργοποιούνται και εκκρίνουν ουσίες που διαβιβάζουν την πληροφορία του πόνου (νευροδιαβιβαστές). Οι νευροδιαβιβαστές οδηγούν στο να δημιουργηθεί μια στείρα φλεγμονώδη αντίδραση στα αιμοφόρα αγγεία των μηνίγγων. Οι σφυγμοί στα αιμοφόρα αγγεία οδηγούν σε μία διαστολή του τοιχώματος των φλεγμονωδών αγγείων, πράγμα που εξηγεί επίσης τον τυπικό χαρακτήρα του παλμικού πόνου της ημικρανίας. Κατά το επίκαιρο επίπεδο γνώσης για την ημικρανία υπάρχει μία γενετική προδιάθεση. Αυτό σημαίνει, ότι ο εγκέφαλος αντιδρά σε συγκεκριμένες διεγέρσεις ή σε υπερκόπωση με μία κρίση ημικρανίας. Περίπου δύο τρίτα των ασθενών έχουν συγγενείς που υποφέρουν από ημικρανία.
-
Βασικά πρέπει κανείς να διακρίνει μεταξύ της ίδιας της θεραπείας μιας κρίσης ημικρανίας και των προληπτικών μέτρων. Υπάρχουν μέθοδοι νοσηλείας τόσο με φαρμακευτική αγωγή όσο και χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Κατά κανόνα σε μία κρίση χορηγούνται συνηθισμένα παυσίπονα όπως π.χ. ακετυλοσαλικυλικό οξύ (ασπιρίνη) ή ιμπουπροφένη σε συνδυασμό με φάρμακα κατά της ναυτίας.
Επίσης εκτός αυτών των φαρμάκων υπάρχουν και ειδικές ουσίες όπως η Tριπτάνη. Οι περισσότερες Tριπτάνες χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή. Όλα τα φάρμακα δρουν καλύτερα εάν ληφθούν εγκαίρως, δηλαδή στην αρχή της κρίσης της ημικρανίας. Στη φάση της αύρας συχνά δεν βοηθούν τα φάρμακα. Κατά κανόνα οι Tριπτάνες στη φάση της αύρας δεν θα πρέπει να ληφθούν. Για να μπορέσουν τα φάρμακα να αποδώσουν ιδανικά, οι ασθενείς θα πρέπει να αποσύρονται και να ξαπλώνουν. xxxxx Μειονέκτημα όλων των παυσίπονων είναι, ότι εάν χρησιμοποιούνται σε μεγάλη συχνότητα και για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορούν να οδηγήσουν σε μία επιδείνωση της χρονιότητας της ημικρανίας. Για το λόγο αυτό απλά παυσίπονα δεν πρέπει να λαμβάνονται συχνότερα από 10 – 15 ημέρες το μήνα. Ειδικά φάρμακα για τις ημικρανίες θα έπρεπε να λαμβάνονται το πολύ για 8 έως το ανώτατο 10 ημέρες το μήνα.
Εάν οι κρίσεις ημικρανίας εμφανίζονται περισσότερο από 3 ή 4 φορές το μήνα ή εάν οι κρίσεις διαρκούν μεγάλα χρονικά διαστήματα και δεν ανταποκρίνονται καλά στην οξεία θεραπεία, τότε θα πρέπει να ακολουθηθεί μία προληπτική φαρμακευτική αγωγή. Με την ημερήσια λήψη προληπτικών φαρμάκων για τις ημικρανίες, μπορεί να μειωθεί η συχνότητα και η ένταση των κρίσεων της ημικρανίας. Μόνο έτσι μπορεί να αποφευχθεί η πολύ συχνή χρήση παυσίπονων σε ασθενείς με βαριές και συχνές κρίσεις ημικρανίας. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της ημικρανίας είναι φάρμακα που χορηγούνται για τη νοσηλεία της υπέρτασης ή της επιληψίας. Επίσης σε μεμονωμένες περιπτώσεις συμπληρωματικά μέσα διατροφής και μαγνήσιο μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της ημικρανίας. Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς, ότι η αποτελεσματικότητα μιας προληπτικής αγωγής μπορεί να εκτιμηθεί το νωρίτερο μετά από 4-6 εβδομάδες. Εάν επιτευχθεί μία μείωση των κρίσεων της ημικρανίας περίπου κατά το ήμισυ, τότε η πρόληψη θεωρείται ως αποτελεσματική. Ακόμη και με την πρόληψη τις περισσότερες φορές δεν επιτυγχάνεται ολοκληρωτική απελευθέρωση από τους πόνους. Μία αποτελεσματική πρόληψη θα πρέπει να διατηρηθεί για τουλάχιστον 6–9 μήνες. Κατόπιν είναι σκόπιμο να δοκιμαστεί μία διακοπή της αγωγής. -
Οι μέθοδοι χωρίς τη λήψη φαρμάκων παίζουν ένα σπουδαίο ρόλο στην επιρροή της έντασης και της συχνότητας της ημικρανίας. Μελέτες μπόρεσαν να αποδείξουν μια θετική επιρροή μέσω π.χ. τακτικής άθλησης και μεθόδους χαλάρωσης των μυών, επίσης και το ”Biofeedback” είναι αποτελεσματικό. Πολλοί ασθενείς γνωρίζουν από μόνοι τους συγκεκριμένους παράγοντες που προκαλούν τις κρίσεις ημικρανίας τους όπως π.χ. στέρηση ύπνου, παράληψη γευμάτων, ελλιπής λήψη υγρών ή άγχος. Εδώ μπορεί επίσης να επιτευχθεί μία πολύ ευνοϊκή επίδραση στον αριθμό των κρίσεων ημικρανίας μέσω αλλαγής της προσωπικής συμπεριφοράς και μέσω μέτρων για την μείωση του άγχους.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν βιώσει τουλάχιστον μία φορά μια κεφαλαλγία τάσης. Η κεφαλαλγία τάσης είναι η πιο συχνή μορφή πονοκεφάλου. Στην πλειοψηφία των ασθενών εμφανίζεται μόνο σποραδικά.
Οι πονοκέφαλοι τύπου τάσης κατά κανόνα επηρεάζουν όλο τοκεφάλι και είναι υπόκωφοι και πιεστικοί. Η ένταση είναι επί το πλείστον ελαφριάς μέχρι μεσαίας μορφής, έτσι ώστε συχνά οι πονοκέφαλοι αυτοί να είναι πολύ ενοχλητικοί, αλλά να μην προκαλούν περιορισμούς στην καθημερινή ζωή. Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα που συνοδεύουν τις κρίσης ημικρανίας, όπως ναυτία, ευαισθησία στο φώς ή στον θόρυβο, λείπουν στην κεφαλαλγία τάσης. Πολλοί ασθενείς περιγράφουν τους πονοκεφάλους αυτούς σαν μια ”μέγγενη” ή σαν ”μια υπερβολικά σφιχτή ζώνη γύρο από το κεφάλι”. Καμιά φορά γίνεται λόγος και για ένα συναίσθημα ζάλης. Οι πονοκέφαλοι τύπου τάσεως κατά κανόνα δεν αυξάνονται με σωματική κούραση. Συχνά καλυτερεύουν στον καθαρό αέρα. Η διάρκεια των πονοκεφάλων μπορεί να είναι πολύ διαφορετική και να ανέρχεται σε μόνο μισή ώρα ή ακόμη και σε περισσότερες ημέρες.
-
Κανείς μπορεί να διακρίνει μία επεισοδιακή και μία χρόνια μορφή. Τα συμπτώματα στον χρόνιο πονοκέφαλο τύπου τάσης εμφανίζονται για την διάρκεια 3 μηνών ανά 15 ή περισσότερες μέρες το μήνα. Στην επεισοδιακή μορφή ο αριθμός των ημερών που παρουσιάζετε ο πονοκέφαλος είναι λιγότερες. Μόνο στην χρόνια κεφαλαλγία τάσης μπορεί επίσης να παρουσιαστεί μια ελαφριά ναυτία ή ακόμη και μία ευαισθησία στο φώς ή στο θόρυβο. Ποτέ δεν παρουσιάζεται με εμετό ή με μια αύξηση του πόνου μέσω σωματικής κοπώσεως. Αυτά τα συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά για την ημικρανία.
Οι επεισοδιακοί πονοκέφαλοι είναι πολύ συχνοί. Κατά κανόνα δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα την ποιότητα ζωής και ανταποκρίνονται καλά σε απλά παυσίπονα. Αντίθετα ο χρόνιος πονοκέφαλος τύπου τάσης είναι πολύ σπάνιος και παρουσιάζεται σχεδόν πάντα μετά από μια περίοδο της επεισοδιακής μορφής. Ένας βασικός παράγοντας για την μετατροπή της επεισοδιακής στην χρόνια μορφή είναι η συστηματική χρήση παυσίπονων. Επομένως ο αποκλεισμός υπερβολικής χρήσης παυσίπονων είναι απαραίτητος για την σωστή διάγνωση και θεραπεία της κεφαλαλγίας τάσης (βλέπε επίσης πιο κάτω).
Επιπλέον υπάρχουν ενδείξεις, ότι γενετικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην χρόνια μορφή της κεφαλαλγίας τάσης, διότι ο κίνδυνος να αρρωστήσει κανείς από την χρόνια μορφή είναι κατά τρείς φορές μεγαλύτερος σε οικογένειες, στις οποίες και άλλα μέλη της πάσχουν από χρόνιο πονοκέφαλο τύπου τάσης. Επιδημιολογικές έρευνες έχουν δείξει, ότι ασθενείς, οι οποίοι πάσχουν από χρόνιους πονοκεφάλους τύπου τάσης, στατιστικά υποφέρουν συχνότερα από κατάθλιψη ή ασθένειες φοβίας και κρίσεις πανικού, απ’ ότι άτομα που δεν πάσχουν από πονοκέφαλο. Εδώ η αιτιώδης σχέση δεν είναι τελείως σαφής. Από την μία η κατάθλιψη αυξάνει τον κίνδυνο να αρρωστήσει κανείς από πονοκεφάλους. Από την άλλη συχνοί πονοκέφαλοι σε συνδυασμό με τη μείωση της ποιότητας ζωής που προκύπτει από αυτούς, οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης.
Ένα ιδιαίτερο πρόβλημα στην διάγνωση παρουσιάζεται στην ταυτόχρονη εμφάνιση κεφαλαλγίας τάσης και ημικρανίας, πράγμα που παρατηρείται συχνά. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι σαφές εάν, στους ελαφρύτερους, υπόκωφους και πιεστικούς πονοκέφαλους, πρόκειται πράγματι για πονοκέφαλο τύπου τάσης ή εάν αυτοί οι πονοκέφαλοι είναι έκφραση μιας πολύ ελαφριάς κρίσης ημικρανίας. Συχνό σημείο διάκρισης για μια κρίση ημικρανίας είναι ότι η κεφαλαλγία τάσης κατά την διάρκεια ωρών μπορεί να μετατραπεί σε ξεκάθαρες κρίσεις ημικρανίας και ότι η χρήση ειδικών φαρμάκων κατά της ημικρανίας (Τριπτάνες), τα οποία κατά κανόνα δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα στον πονοκέφαλο τύπου τάσης, εδώ πράγματι δείχνουν μία θετική επίδραση. -
Η αιτιολογία της κεφαλαλγίας τάσης μέχρι τώρα δεν έχει εξακριβωθεί παρ’ όλο που πρόκειται για μία πολύ συχνή ασθένεια. Κατά πάσα πιθανότητα υπάρχουν πολλαπλές αιτίες, οι οποίες οδηγούν σε αυτό το είδος πονοκεφάλου και οι οποίοι σε τελική ανάλυση όλοι μοιάζουν στον προαναφερόμενο πονοκέφαλο τύπου τάσης. Προς το παρόν η πιο συνηθισμένη εξήγηση είναι ότι η κεφαλαλγία τάσης προέρχεται από αυξημένη ένταση των μυών του αυχένα, η οποία όταν παρουσιάζετε συχνά οδηγεί σε μία αυξημένη ευαισθησία των κέντρων πόνου στον εγκέφαλο. Στους ίδιους τους μυείς από την άλλη δεν παρατηρούνται κάποιες διαφοροποιήσεις.
Εάν έχουν ίδει προκύψει διαφοροποιήσεις στις κεντρικές δομές επεξεργασίας πόνου, τότε σύμφωνα με την εμπειρία η κεφαλαλγία τάσης νοσηλεύεται πολύ δυσκολότερα. Η συνυπάρχουσα ένταση των μυών ενδυναμώνει συνέχεια αυτούς τους μηχανισμούς, έτσι ώστε να προκύπτει ένας φαύλος κύκλος. Οι ίδιοι οι μηχανισμοί όμως δεν είναι επικίνδυνοι και επίσης δεν οδηγούν σε καμία σωματική πάθηση. -
Η διάγνωση μίας κεφαλαλγίας τάσης θα πρέπει κατά το δυνατόν να γίνεται από έναν έμπειρο γιατρό, ειδικό για τη νοσηλεία πονοκεφάλων. Η διάγνωση στηρίζεται στην τυπική περιγραφή των πόνων και στην σωματική εξέταση, η οποία δεν επιτρέπεται να δώσει ενδείξεις για κάποια άλλη αιτία των πόνων. /εν υπάρχει καμία εξέταση με μηχανικά τεχνικά μέσα, που θα μπορούσε να αποδείξει την ύπαρξη της κεφαλαλγίας τάσης. Περαιτέρω εξετάσεις π.χ. μέσω αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας είναι μόνο απαραίτητες, όταν εικάζεται μια άλλη ασθένεια ως αιτία για τον πονοκέφαλο.
-
Στη νοσηλεία πρέπει κανείς να διακρίνει μεταξύ των προληπτικών μέτρων (πρόληψη) και της θεραπείας των οξέων κρίσεων του πόνου.
Από φαρμακευτικής πλευράς, στους οξείς πόνους είναι πολύ αποτελεσματικά τα περισσότερα παυσίπονα, όπως Ασπιρίνη των 500 mg, Παρακεταμόλη των 500 mg ή Ιμπουπροφένη των 400 mg. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και αιθέρια έλαια, όπως έλαια μέντας, τα οποία πρέπει να επαλείφονται εκτεταμένα στην επιφάνεια του μετώπου, των κροτάφων και του αυχένα. Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι, ότι η συχνή λήψη παυσίπονων σε πάνω από 10 ημέρες το μήνα μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση των πονοκεφάλων, έτσι ώστε στους χρόνιους πονοκεφάλους τύπου τάσης να συστήνεται η λήψη παυσίπονων φαρμάκων μόνο όταν αυτά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αποφευχθούν. Είναι σημαντικό να υπάρχει μία συνοπτική εικόνα για το πόσες ημέρες το μήνα λαμβάνονται παυσίπονα.
Εν όψει της προληπτικής νοσηλείας υπάρχουν εκτός γενικών μέτρων προφύλαξης, όπως η οργάνωση μιας τακτικής ημερήσιας ροής με διαλύματα και επαρκή ύπνο, καθώς επίσης η μείωσηάγχους, αυτό σημαίνει κατά το δυνατόν τρείς φορές την βδομάδα για τουλάχιστον 30 λεπτά άθληση αντοχής (π.χ. ποδηλασία, κολύμβηση, τζόκινγκ, κ.τ.λ.) καθώς επίσης ασκήσεις χαλάρωσης, οι οποίες είναι εξ ίσου καλά αποτελεσματικές όπως στην θεραπεία της ημικρανίας. Υπάρχουν στη διάθεσή μας διάφοροι μέθοδοι χαλάρωσης από τις οποίες η προοδευτική χαλάρωση των μυών κατά τον Γιάκομπσον έχει αποδειχτεί ως μία από τις αποτελεσματικότερες και ευκολότερες στην πραγματοποίηση μεθόδους.
Εάν στην επεισοδιακή μορφή του πονοκέφαλου οι ημέρες πονοκεφάλου συνεχώς αυξάνονται και υπάρχει ο κίνδυνος μετατροπής στην χρόνια μορφή, τότε θα πρέπει να ληφθούν επιπλέον μέτρα και να αρχίσει μία φαρμακευτική προφύλαξη. Τα ίδια τα παυσίπονα δεν είναι δραστικές ουσίες προφύλαξης. Τα φάρμακα προφύλαξης οφείλουν να ενεργούν στην επεξεργασία πόνου του εγκεφάλου έτσι ώστε να οδηγήσουν σε μείωση των πονοκεφάλων τάσεως. Ο ακριβής μηχανισμός των προφυλακτικών δραστικών ουσιών εν τούτοις δεν είναι μέχρι τώρα γνωστός. Οι προληπτικές ουσίες θα πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά. Η επίδρασή τους αρχίζει κατά μέσω όρο μετά από την διάρκεια 4ων- 6 εβδομάδων. Στον πονοκέφαλο τύπου τάσης χρησιμοποιούνται κυρίως διάφορα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, τα οποία ανεξάρτητα από τη δράση τους κατά της κατάθλιψης, δρουν καταπραϋντικά σε πολλές περιπτώσεις διαφόρων πόνων. Στην προφύλαξη του πονοκεφάλου η δοσολογία είναι κατά κανόνα μικρότερη απ’ ότι στη νοσηλεία της κατάθλιψης. Πρώτη επιλογή κατά της χρόνιας κεφαλαλγίας τάσης είναι η Αμιτρυπτιλήνη (π.χ. Σαροτέν). Εναλλακτικά μπορούν να χορηγηθούν και αντικαταθλιπτικά από άλλες κατηγορίες ουσιών (π.χ. Μιρταζαπίνη, Βενλαφαξίνη και άλλα). 4ς φάρμακα δεύτερης επιλογής χρησιμοποιούνται φάρμακα τα οποία δεν είναι αντικαταθλιπτικά (π.χ. Τιζανιδίνη ή Βαλπροϊκό οξύ). Η βοτουλινική τοξίνη (Μπότοξ) δεν έχει καμία αποτελεσματικότητα στον χρόνιο πονοκέφαλο τύπου τάσης.
Όλες οι προαναφερόμενες ουσίες χορηγούνται υποχρεωτικά με συνταγή γιατρού και απαιτούν συχνούς ελέγχους με διάφορες εξετάσεις (εργαστηριακές εξετάσεις, καρδιογράφημα). Εάν η δοσολογία αυξηθεί αργά, τότε κατά κανόνα οι παρενέργειες είναι ελάχιστες. Σε περίπτωση που με τη θεραπεία αυτή διαπιστωθεί μία σαφή υποχώρηση της συχνότητας και της έντασης των πονοκεφάλων, τότε η φαρμακευτική θεραπεία αυτή διατηρείται για τουλάχιστον 6–9 μήνες.
Επίσης μέτρα νοσηλείας χωρίς την χρήση φαρμάκων ανήκουν στο φάσμα νοσηλείας της κεφαλαλγίας τάσης. Σε αυτά ανήκουν γενικά μέτρα, όπως μια τακτική ημερήσια ροή, η μείωση και αντιμετώπιση του άγχους, άθληση αντοχής και ασκήσεις χαλάρωσης. Τις περισσότερες φορές ο συνδυασμός των φαρμακευτικών και μη-φαρμακευτικών μέτρων είναι ο αποδοτικότερος. Η αποκλειστική χρήση αντικαταθλιπτικών έχει μία καθαρά μικρότερη πιθανότητα να καλυτερεύσει μακροχρόνια τους πονοκεφάλους. Επίσης μπορεί να δοκιμαστεί και ο βελονισμός. 4ς εκ τούτου τα αποτελέσματα των ερευνών που διεξήχθησαν δείχνουν πολλές φορές αντίθετα αποτελέσματα και σε γενικές γραμμές οι επιτυχίες είναι χειρότερες από αυτές των προαναφερόμενων μεθόδων θεραπείας.
Η αθροιστική κεφαλαλγία είναι μία σπάνια ασθένεια πονοκεφάλου η οποία χαρακτηρίζετε από αυστηρά μονόπλευρες πολύ δυνατές κρίσεις πόνου πάνω από την περιοχή των κροτάφων και των ματιών. Η έκφραση αθροιστική κεφαλαλγία επιλέγει, γιατί τις περισσότερες φορές αυτός ο πονοκέφαλος εμφανίζεται περιοδικά συγκεντρωμένος για εβδομάδες μέχρι και περισσότερους μήνες. Στην πλειοψηφία των ασθενών η αθροιστική κεφαλαλγία εμφανίζετε επαναλαμβανόμενα, συνήθως ανά σεζόν, την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Στο τέλος τέτοιων περιόδων οι ασθενείς είναι συχνά απελευθερωμένοι από τους πόνους για μήνες ή και χρόνια.
Οι δυνατές μονόπλευρες κρίσεις τις περισσότερες φορές διαρκούν μεταξύ 15 και 180 λεπτών. Αυτές οι κρίσεις εμφανίζονται συχνά τελείως απρόοπτα χωρίς κάποια εμφανής αφορμή. Συγχρόνως αυτές οι κρίσεις χαρακτηρίζονται συχνά από έναν χρονικό ρυθμό, δηλαδή παρουσιάζονται συχνά την ίδια ώρα, συχνά και μέσα από τον ύπνο. Επίσης υπάρχουν και κάποιες αφορμές που μπορούν να προκαλέσουν τις κρίσεις πονοκέφαλου. Αυτές είναι αλκοόλ (ακόμη και σε μικρές ποσότητες), συγκεκριμένα φάρμακα (π.χ. σκευάσματα που περιέχουν Νίτρο) και διαμονή σε μεγάλο ύψος. Κατά τη διάρκεια μιας περίοδος συσσωρευμένων κρίσεων αθροιστικής κεφαλαλγίας, οι κρίσεις εμφανίζονται με διαφορετική συχνότητα μεταξύ μίας φοράς ανά 2 ημέρες και μέχρι 8 κρίσεις την ημέρα. Οι κρίσεις του πονοκεφάλου πρακτικά δεν αλλάζουν ποτέ την πλευρά.
-
Ο χαρακτήρας του πονοκεφάλου περιγράφεται ως ανυπόφορα δυνατός, ακάθεκτος, διαπεραστικός και μερικές φορές ως καυστικός. Ο κύριος πόνος τις περισσότερες φορές είναι αισθητός γύρο από το μάτι ή πίσω από το μάτι. Μερικοί ασθενείς έχουν την εντύπωση, ότι ο πόνος προέρχεται από την σπονδυλική στήλη στην περιοχή του αυχένα. Ο πόνος μπορεί επίσης να ακτινοβολεί προς την άνω σιαγόνα.
/ίπλα στον χρονικό ρυθμό των κρίσεων, τα ακόλουθα συμπτώματα που τις συνοδεύουν είναι άκρως χαρακτηριστικά για την αθροιστική κεφαλαλγία:- Κοκκίνισμα του ματιού
- /ακρυσμένο μάτι
- Ένα πεσμένο βλέφαρο (βλεφαρόπτωση)
- Καταρροή και/ή βουλωμένη μύτη
- Ίδρωμα στην περιοχή του μετώπου ή του προσώπου
- Νευρικότητα (τριγυρίζοντας, ταλαντεύοντας με το άνω μέρος του σώματος
Για τη διάγνωση απαιτείται τουλάχιστον ένα από αυτά τα συμπτώματα στην πλευρά στην οποία προέρχεται ο πόνος. Επί πλέον όμως πολλοί ασθενείς παραπονιούνται επίσης για τυπικά συμπτώματα ημικρανίας όπως ναυτία, ευαισθησία στο φώς και τον θόρυβο.
Τα λεγόμενα συνοδευτικά συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά για την ομάδα των ονομαστών τρίδυμο-αυτόνομων πονοκέφαλων. Αυτή είναι μία ταξινομημένη ομάδα μέσα στη διεθνή ταξινόμηση πονοκεφάλων. Σε αυτή την ομάδα υπάρχουν και άλλα άκρως σπάνια σύνδρομα πονοκεφάλου όπως οι παροξυσμικές ημικρανίες ή το σύνδρομο „SUNCT“. Αυτά τα σπάνια σύνδρομα πονοκεφάλου χαρακτηρίζονται από κρίσεις μικρότερης διάρκειας, οι οποίες όμως εμφανίζονται συχνότερα. Επίσης δεν ανταποκρίνονται στην κλασική θεραπεία της αθροιστικής κεφαλαλγίας.
Κάποιες φορές η αθροιστική κεφαλαλγία συγχέεται με μία πάθηση του οφθαλμού ή με μία ιγμορίτιδα. Επίσης, πολύ σπάνια όγκοι του εγκεφάλου, π.χ. της υπόφυσης, μπορούν να προκαλέσουν κρίσεις πονοκεφάλου παρόμοιες με αυτές της αθροιστικής κεφαλαλγίας. Για να αποκλειστεί μια σωματική αιτία της αθροιστικής κεφαλαλγίας κατά κανόνα πρέπει να διεξαχθεί μια μαγνητική ή εναλλακτικά μία αξονική τομογραφία. Εάν αυτές οι εξετάσεις είναι κανονικές, δεν είναι απαραίτητες άλλες συμπληρωματικές εξετάσεις. -
Μέχρι σήμερα η επιστήμη δεν έχει καταφέρει να αποδείξει κάποια αιτία για την αθροιστική κεφαλαλγία. Υπάρχουν ενδείξεις, ότι ένα συγκεκριμένο κομμάτι του εγκεφάλου, ο υποθάλαμος, παίζει σπουδαίο ρόλο στην δημιουργία της αθροιστικής κεφαλαλγίας. Ο υποθάλαμος θεωρείται ως το ’’εσωτερικό ρολόι’’ του ανθρώπινου σώματος και είναι πιθανών υπεύθυνος για τον χρονικό ρυθμό των κρίσεων και την εποχική συσσώρευση των επεισοδίων. Συγχρόνως διεγείρονται συγκεκριμένοι άξονες πόνου του τρίδυμου νεύρου και του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Το τρίδυμο νεύρο είναι υπεύθυνο για την αίσθηση του κρανίου και του πρόσωπου.
-
Η αθροιστική κεφαλαλγία εξελίσσεται στην πλειονότητα των ασθενών επεισοδιακά με τα επεισόδια να διαρκούν εβδομάδες ή μήνες. Σπάνια η αθροιστική κεφαλαλγία εξελίσσεται σε χρόνια μορφή. Όταν ένα επεισόδιο αθροιστικής κεφαλαλγίας διαρκεί πάνω από ένα χρόνο ή διακόπτεται μόνο για λιγότερο από έναν μήνα, τότε θεωρείται ως χρόνια αθροιστική κεφαλαλγία. Πρωτεύων χρόνιες μορφές παρουσιάζονται στο 10% των ασθενών, δευτερεύων χρόνιες μορφές, εξελισσόμενες από την επεισοδιακή μορφή της αθροιστικής κεφαλαλγίας, παρουσιάζονται σε περίπου 5% των ασθενών.
-
H αθροιστική κεφαλαλγία είναι μία πρωτοπαθής ασθένεια πονοκεφάλου, η οποία με τα σημερινά μέσα της ιατρικής δεν μπορεί ακόμα να θεραπευτεί. Η ένταση και η συχνότητα των κρίσεων μπορούν όμως να ελαττωθούν αρκετά με μια συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή. Όπως στις περισσότερες ασθένειες πονοκεφάλου μπορεί κανείς να διακρίνει μεταξύ της οξείας και της προληπτικής θεραπείας.
Για την θεραπεία μίας οξείας κρίσεις αθροιστικής κεφαλαλγίας τα απλά παυσίπονα που κατανέμονται ελεύθερα δεν είναι κατάλληλα. Πολλοί ασθενείς ανταποκρίνονται στην οξεία κρίση με βαθιές εισπνοές καθαρού οξυγόνου. Αυτή η θεραπεία δεν έχει παρενέργειες και μπορεί να πραγματοποιηθεί και στο σπίτι. Παράλληλα με το οξυγόνο, μπορούν να καταχωρηθούν για τη θεραπεία των οξέων κρίσεων επίσης φαρμακευτικές ουσίες ταχείας δράσης από την κατηγορία των Τριπτάνων ή Λιδοκαϊνη (ένα τοπικό αναισθητικό) ως ρινικό σπρέι.
Κατά κανόνα η προληπτική θεραπεία έχει την μεγαλύτερη θεραπευτική συνέπεια, διότι μόνο έτσι μπορεί να αποφευχθεί σε μεγάλο βαθμό το ξέσπασμα των υπερβολικά δυνατών κρίσεων κεφαλαλγίας. Εδώ χρησιμοποιούνται φάρμακα από διάφορες κατηγορίες δραστικών ουσιών, των οποίων ο μηχανισμός δράσης τους μέχρι σήμερα δεν έχει κατανοηθεί ακόμα. Επειδή η ασθένεια αυτή είναι πολύ σπάνια, θα πρέπει η προληπτική θεραπεία να πραγματοποιηθεί από έναν αντίστοιχα έμπειρο νευρολόγο. Η επιλογή της σωστής δραστικής ουσίας για την πρόληψη της αθροιστικής κεφαλαλγίας εξαρτάται από την κλινική της εξέλιξη και από την πιθανή ταυτόχρονη παρουσία άλλων νόσων. /ραστικές ουσίες οι οποίες χρησιμοποιούνται συχνά για την πρόληψη της αθροιστικής κεφαλαλγίας είναι η Βεραπαμίλη, η Τοπιραμάτη και το Λίθιο. Η δράση των φαρμάκων αυτόν αναμένεται να αρχίσει μετά από 1-2 εβδομάδες. Μέχρι να αρχίσει η δράση των προαναφερόμενων ουσιών, μπορούν να χορηγηθούν για μικρό χρονικό διάστημα, σαν συμπληρωματική θεραπεία, υψηλές δόσεις Κορτιζόνης. Επίσης οι ουσίες αυτές μπορούν να συνδυασθούν μεταξύ τους. Η διάρκεια της προληπτικής θεραπείας εξαρτάται από την διάρκεια των επεισοδίων της αθροιστικής κεφαλαλγίας. Σαν εναλλακτική λύση ως προς τη λήψη χαπιών, μπορούν να πραγματοποιηθούν και επαναλαμβανόμενα τοπικά μπλοκαρίσματα του μείζονος και ελάσσονος ινιακού νεύρου μέσω τοπικής αναισθησίας και μέσω ενός παρασκευάσματος κορτιζόνης.
Μόνο μετά την αποτυχία της φαρμακευτικής αγωγής μπορούν επίσης να εφαρμοστούν, σε επιλεγμένους ασθενείς με βαριές χρόνιες μορφές αθροιστικής κεφαλαλγίας, χειρουργικές επεμβάσεις. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία καθιερωμένη μέθοδος χειρουργικής επέμβασης, με την οποία οι πονοκέφαλοι αυτοί μπορούν να θεραπευτούν μακροχρόνια. Σαν νέα, πρωτοποριακή χειρουργική μέθοδος εξετάζετε η ηλεκτρική διέγερση του μείζονος ινιακού νεύρου, η οποία αυτή την περίοδο ελέγχεται για την αποτελεσματικότητά της σε κλινικές μελέτες. Η ένδειξη για μια χειρουργική παρέμβαση πρέπει πάντα να εξετάζεται με μεγάλη ακρίβεια από τον γιατρό και τον ασθενή και να ελέγχεται από έναν εξειδικευμένο γιατρό, ειδικό για την θεραπεία της αθροιστικής κεφαλαλγίας.
Όλοι οι ασθενείς, οι οποίοι υποφέρουν από μία πρωτοπαθή ασθένεια κεφαλαλγίας, όπως ημικρανία ή πονοκέφαλο τάσεως, διατρέχον τον κίνδυνο να αναπτύξουν έναν πονοκέφαλο του οποίου η αιτία βρίσκετε στην υπερβολική χρήση παυσίπονων. Αυτή η εξέλιξη αναγνωρίζεται από το γεγονός ότι οι κρίσεις πονοκεφάλου διαρκούν όλο και περισσότερο και ότι χρειάζονται όλο και περισσότερα φάρμακα για να καταπραϋνθεί ο πόνος, ή από την συνεχή αύξηση των ημερών που εμφανίζονται οι πονοκέφαλοι. Πολλοί ασθενείς αισθάνονται ότι δεν μπορούν να έχουν πλέον ’’καθαρό κεφάλι’’.
Ασθενείς, οι οποίοι παίρνουν πάνω από 15 ημέρες το μήνα ένα απλό παυσίπονο (π.χ. Ασπιρίνη, Ιμπουπροφένη, Παρακεταμόλη) ή χρησιμοποιούν πάνω από 10 ημέρες μία Τριπτάνη, ένα Οπιοειδή ή ένα σύνθετο παρασκεύασμα (π.χ. Ασπιρίνη, Παρακεταμόλη και Καφεΐνη), διατρέχουν τον κίνδυνο να εμφανίσουν έναν τέτοιο πονοκέφαλο. Ο πονοκέφαλος από την κατάχρηση παυσίπονων δημιουργείται συνήθως, όταν τα παυσίπονα λαμβάνονται συχνά ή και με αυξητική συχνότητα για μήνες ή ακόμη και για χρόνια. Οι προαναφερόμενοι ορισμοί προέρχονται από τη διεθνή ταξινόμηση πονοκέφαλων. Σύμφωνα με την εμπειρία όμως υπάρχουν και ασθενείς, οι οποίοι εξελίσσουν έναν τέτοιο χρόνιο πονοκέφαλο ακόμη και όταν χρησιμοποιούν λιγότερα φάρμακα.
-
Το πώς η υπερκατανάλωση από παυσίπονα και από τα ειδικά φάρμακα κατά της ημικρανίας οδηγούν στην μετατροπή προϋπαρχόντων σποραδικών πονοκεφάλων σε χρόνιο πονοκέφαλο, είναι μόνο εν μέρει γνωστό. Προφανώς σπουδαίο ρόλο παίζουν νευροβιολογικές διαδικασίες υπεύθυνες για την επεξεργασία πόνου, αλλά και ψυχολογικοί παράγοντες. Ειδικά η καλή δράση της Τριπτάνης κατά πάσα πιθανότητα οδηγεί σε μια επιταχυμένη ’’διαδικασία μάθησης’’ του εγκεφάλου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μία όλο και συχνότερη λήψη του φαρμάκου. Μελέτες έχουν δείξει, ότι η Τριπτάνες οδηγούν γρηγορότερα και σε μικρότερες δόσεις απ΄ ότι άλλες ουσίες, στην δημιουργία του χρόνιου πονοκεφάλου. Γενικά στον πονοκέφαλο από υπερκατανάλωση φαρμάκων δεν πρόκειται για μια εξάρτηση, όπως π.χ. η εξάρτηση από ναρκωτικά.
-
Ένα μέρος των παυσίπονων όταν λαμβάνεται πολύ συχνά μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες διαφόρων οργάνων (μείωση της λειτουργίας των νευρών, υπέρταση) και σε αλληλοεπίδρασης με άλλα φάρμακα (μείωση της αντιπηκτικής δράσης της ασπιρίνης). Εκτός αυτού η επίδραση της οξείας φαρμακευτικής αγωγής κατά του πονοκέφαλου, λόγο της υπερκατανάλωσης φαρμάκων, συνήθως δεν είναι ικανοποιητική. Για πολλούς ασθενείς η υπερβολική κατανάλωση φαρμάκων και ιδιαίτερα Τριπτάνων συνοδεύεται και από υψηλά κόστη.
-
Παλαιότερα πιστευόταν, ότι φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την προληπτική θεραπεία πονοκεφάλων, δεν δρουν στον πονοκέφαλο από υπερκατανάλωση φαρμάκων. Αντίθετα πολυάριθμες έρευνες έχουν αποδείξει, ότι η προσωρινή διακοπή της οξείας φαρμακευτικής αγωγής οδηγεί σε μια σαφή καλυτέρευση των πονοκεφάλων. Νεότερες μελέτες όμως αποδεικνύουν, ότι συγκεκριμένες ουσίες οι οποίες δρουν στην προφύλαξη της ημικρανίας (Τοπιραμάτη, βοτουλινική τοξίνη, η οποία δρα μόνο στις χρόνιες ημικρανίες) μπορούν να βοηθήσουν επίσης στο είδος πονοκέφαλου που έχει δημιουργηθεί από την υπερκατανάλωση φαρμάκων λόγο μιας προϋπάρχων ημικρανίας. Εάν αυτό ισχύει για όλες τις ουσίες προφύλαξης της ημικρανίας δεν έχει ερευνηθεί ακόμα. Τα στοιχεία λοιπόν συμβουλεύουν, να πραγματοποιηθεί αρχικά μία αποτοξίνωση (διάλειμμα λήψης φαρμάκων) και παράλληλα να αρχίσει μία προφύλαξη σαν βάση για την υπόλοιπη θεραπεία του πονοκεφάλου. Σε ασθενείς οι οποίοι δεν αποδέχονται μία αποτοξίνωση, μπορεί να δοκιμασθεί μία αποκλειστικά φαρμακευτική αγωγή.
Κατά την διακοπή των οξέων φαρμάκων κατά του πονοκέφαλου μπορούν να παρουσιασθούν διάφορα συμπτώματα στέρησης. Αρχικά ο πονοκέφαλος μπορεί, για μερικές ημέρες, να γίνει σφοδρότερος και επίσης να παρουσιαστεί με δυνατότερα συνοδευτικά συμπτώματα, όπως ναυτία και κόπωση. Επιπλέον μπορούν να παρουσιασθούν συμπτώματα του αυτόνομου νευρικού συστήματος, όπως εσωτερική ανησυχία, αυξανόμενο ύδρωμα και καρδιοχτύπι. Τις περισσότερες φορές όμως αυτά τα συμπτώματα υποχωρούν εντός ημερών και οι ασθενείς αισθάνονται μία σαφή καλυτέρευση. Η αποτοξίνωση φαρμάκων διεξάγεται στα εξωτερικά ιατρεία ή σπανιότερα με εισαγωγή στο νοσοκομείο. Τις περισσότερες φορές μία εισαγωγή στο νοσοκομείο λόγο αποτοξίνωσης είναι απαραίτητη μόνο σε ασθενείς, οι οποίοι σύμφωνα με τις κοινωνικές τους δομές (επαγγελματικές ή ιδιωτικές συνθήκες) χρειάζονται ιδιαίτερη υποστήριξη ή επί πλέον παρουσιάζουν μία κατάθλιψη ή φοβία, ή εάν παράλληλα με τα απλά παυσίπονα και φάρμακα για ημικρανίες έχουν υπερκαταναλωθεί Οπιοειδή ή ηρεμιστικά φάρμακα ή δεν έχουν καταφέρει μια αποτοξίνωση στο παρελθόν.
Κάθε τρίτος ασθενής που υποφέρει από έναν πονοκέφαλο λόγο υπερκατανάλωσης φαρμάκων και κάνει την προσπάθεια αποτοξίνωσης, μέσα σε ένα χρόνο παθαίνει υποτροπή. Γι’ αυτό τον λόγο θα πρέπει ακόμη και μετά από την αρχικά επιτυχημένη αποτοξίνωση να συνεχιστεί μία ιατρική περίθαλψη και θεραπεία του πονοκέφαλου. Μόνο έτσι μπορεί να εξασφαλιστεί, ότι η φαρμακευτική αγωγή θα ασκηθεί σωστά και θα προσαρμοστεί σωστά εφόσον χρειαστεί. Επίσης έτσι ο ασθενής μπορεί να επωφεληθεί και από άλλους τρόπους θεραπείας. Συνιστάται μία εκτενής παρακολούθηση και φροντίδα των ασθενών (π.χ. ψυχολογική στήριξη, θεραπεία συνοδευτικών ασθενειών) όπως και ένας τακτικός ιατρικός έλεγχος, συμπεριλαμβανομένης της καταγραφής των πονοκεφάλων σε ένα ημερολόγιο. Συμβουλεύεται επίσης η συνεπής διεξαγωγή προφυλακτικών μέτρων χωρίς την λήψη φάρμακων και η ένταξη των ασκήσεων αυτών στην καθημερινή ζωή. Σ’ αυτά ανήκουν π.χ. η εκμάθηση ασκήσεων ξεκούρασης, τακτικός ύπνος και τακτική ανάπαυση, καθώς επίσης και άθληση αντοχής. Με αυτόν τον τρόπο οι ασθενείς μαθαίνουν να μεταχειρίζονται υπεύθυνα την ασθένειά τους, να αποφεύγουν την λήψη οξέων φαρμάκων και να αναγνωρίζουν μόνοι τους τα προειδοποιητικά σημάδια μιας νέας υπερκατανάλωσης.
Το σημαντικότερο μήνυμα είναι, ότι ο πονοκέφαλος που δημιουργείται από την υπερκατανάλωση φαρμάκων μπορεί να αντιμετωπιστεί καλά και με επιτυχία. Στο 80 % όλων των ασθενών, οι οποίοι καταφέρνουν να διακόψουν τη συνεχή λήψη παυσίπονων, ο πονοκέφαλος καλυτερεύει σημαντικά. Παραμένουν μόνο μεμονωμένες κρίσεις πονοκέφαλου, στην μορφή του αρχικού είδους κεφαλαλγίας, οι οποίες όμως μπορούν να νοσηλευτούν καλά.
Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευτείτε
το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας.
Ο τομέας της ιατρικής επιστήμης βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη. Ο συνδυασμός της έρευνας και της κλινικής εμπειρίας παράγει νέες γνώσεις, ιδίως στον τομέα της φαρμακευτικής θεραπείας. Όσον αφορά τα θεραπευτικά μέτρα που αναφέρονται στην ιστοσελίδα του DMKG, τη χρήση και τη δοσολογία των φαρμάκων, οι πληροφορίες αυτές ανταποκρίνονται στην τρέχουσα κατάσταση των γνώσεων. Σημειώστε ότι δεν μπορούμε να εγγυηθούμε την ακρίβεια των παρεχόμενων πληροφοριών. Ως εκ τούτου, καλούμε όλους τους αναγνώστες να μελετήσουν προσεκτικά τις οδηγίες που παρέχονται στα συνοδευτικά έγγραφα των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν οι συστάσεις για τη δοσολογία, οι προειδοποιήσεις και οι αντενδείξεις ενδέχεται να έρχονται σε σύγκρουση με τις πληροφορίες που παρέχονται στην ιστοσελίδα του DMKG.